Banki mają swoje wytyczne, doradcy kalkulatory, ale to klient – kredytobiorca również powinien brać pod uwagę to na jaką ratę faktycznie go stać, teraz lub w przyszłości. Bo przecież stopy procentowe nadal rosną i nikt (rozsądny) nie chciałby się przecież znaleźć w sytuacji, że rata zacznie go przerastać. Dlatego najlepiej samodzielnie wyznaczyć sobie bezpieczny bufor kredytu.
Liczenie zdolności kredytowej
To w jaki sposób banki mają obecnie obowiązek liczyć maksymalną zdolność kredytową zostało przedstawione przez KNF w marcu 2022 r. Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ. Jednak warto również przeprowadzić własne obliczenia. Według KNF raty zobowiązań nie powinny przekroczyć 40-50% dochodu gospodarstwa domowego. Oczywiście bank liczy zdolność kredytową na moment złożenia wniosku kredytowego i ten wynik jest kluczowy dla możliwości uzyskania finansowania.
Banki mają również możliwość „monitorować” sytuację finansową kredytobiorców w całym okresie kredytowania. Dlaczego tak jest i z czego to wynika przeczytasz TUTAJ. Jesteśmy przecież świadomymi kredytobiorcami i oprócz zdolności liczonej przez bank możemy sobie również policzyć na ile nas realnie stać.
Przykład liczbowy
Nasza rodzina liczy 3 osoby, miesięczny dochód to 10 tys. złotych netto, zakładamy, że rata nie powinna przekroczyć 30% dochodu netto. Innych zobowiązań brak więc będzie to kwota 3000 zł (30% z 10 tys.). Kredyt planujemy zaciągnąć na 30 lat. W związku z tym, że stopy procentowe nadal rosną to zakładamy, że oprocentowanie kredytu może osiągnąć wartość nawet 15%. A zatem ile możemy pożyczyć, aby miesięczne zobowiązanie nie przekroczyło 3000 zł?
Aby to policzyć posłużę się kalkulatorem finansowym (w moim przypadku HP 10bII+). To narzędzie, z którego korzystają profesjonalni eksperci finansowi. Nie trzeba go od razu kupować (koszt ok. 150 zł), można znaleźć również emulatory. Dla zainteresowanych podam funkcje, z których warto skorzystać, ale jak ktoś nie lubi kwestii technicznych to poniżej znajdzie wynik.
12 P/YR – 12 rat/płatności w ciągu roku
30 xP/YR – kredyt na 30 lat
15 I/YR – oprocentowanie 15%
0 FV – kredyt zostanie całkowicie spłacony, jego wartość przyszła to 0 (zero)
-3000 PMT – nasza maksymalna rata to 3000 zł
Nasz wynik to PV = 237.258,43 zł.
Oznacza on, że kredyt w kwocie 237.258,43 zł, na 30 lat, z oprocentowaniem 15%, spłacany w ratach równych będzie miał ratę miesięczną 3000 zł.
Zdolność kredytowa w banku
A jak to zostanie wyliczone w banku? Wyniki mogą być rożne, bo i metodologia w każdym nieco inna. Zasady (sugerowane przez KNF) są następujące: bank powinien przyjąć bufor oprocentowania na poziomie 5pp. Oznacza to, że jeżeli kredyt ma oprocentowanie 9% to bank wyliczy zdolność dla 14%. Natomiast wskaźnik DStI (debt service to income) powinien wynieść 40-50%. Nasza rodzina ma dochody wyższe (niż przeciętne), a zatem DStI wyniesie 50%. Ale oczywiście każdy może przyjąć własną wartość.
Dla tak dobranych parametrów „statystyczna” zdolność kredytowa wyniesie 421.986,60 zł. Przy zachowaniu większej ostrożności (wskaźnik DStI 40%) będzie to 337.589,28 zł.
Oczywiście, gdyby rodzina miała również inne zobowiązania to także należałoby je wziąć pod uwagę przy określaniu maksymalnej raty.
Mam świadomość, że nie każdy (potencjalny wnioskodawca) musi mieć odpowiednią wiedzę, umiejętności lub nawet chęci, aby wykonać sobie taką kalkulację. Dlatego niezmiennie sugeruję skorzystanie z bezpłatnej pomocy eksperta finansowego. Wyliczy, pokaże, ale decyzję podejmujecie już samodzielnie. Oczywiście jeżeli nie macie własnego doradcy to serdecznie zapraszam do współpracy. Wykonuję dla klientów bardzo dużo różnego rodzaju symulacji. Dzięki temu mogą oni podjąć w pełni świadomą decyzję nt. tego jaki kredyt będzie dla nich najbardziej odpowiedni.