Skip to main content

Wnioski o wakacje kredytowe będzie można składać już pod koniec lipca. Znana jest treść ustawy. Niestety wiele kwestii pozostaje niejasnych. Postaram się opisać te najważniejsze. Informacje na podstawie oficjalnych szkoleń organizowanych przez banki.

Wakacje kredytowe. Czyżby kolejny bubel prawny?

Co do zasady pośrednicy kredytowi nie będą brali udziału w procesie wnioskowania klientów o wakacje kredytowe (WK). Jednak to właśnie my jesteśmy często na „pierwszej linii” i to do nas – ekspertów kredytowych, klienci kierują swoje pytania. Dlatego też banki organizują dla nas szkolenia, wysyłają informacje, abyś mogli pomóc swoim klientom i też (nie ukrywajmy) odciążyli pracowników banków.

Przede wszystkim ustawa (z 7 lipca 2022 r. Dz.U. z 14 lipca 2022, poz. 1488) o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom) precyzuje, że jest to rozwiązanie dla tych, „którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej„. Dlatego dla banku każdy kto wnioskuje o WK potencjalnie jest klientem, który znalazł się w trudnej sytuacji. Co dalej? Tego już banki nie wyjaśniają. Co do zasady (teoretycznie) mogą one nawet ponownie zbadać zdolność kredytową (pisałem o tym TUTAJ).
Zbliżona sytuacja występuje jak ktoś jest w trakcie wypłaty transz kredytu. Wakacje są możliwe. Jednak tutaj bankowcy uspokajają, że kolejne transze zostaną wypłacone jak tylko zostaną spełnione warunki. Jest to oczywiście wykonanie wcześniejszych prac, zgodnie z harmonogramem. Bez znaczenia czy dotyczy to budowy domu czy zakupu mieszkania na rynku pierwotnym (w trakcie budowy).

Dodam, że bez znaczenia czy bank został już wpisany do księgi wieczystej czy kredytobiorca nadal na ten wpis czeka.

Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych

Ustawa precyzuje również, że z wakacji kredytowych można skorzystać jeżeli dotyczą one konkretnej sytuacji. „Kredytem mieszkaniowym w rozumieniu przepisów ustawy jest kredyt lub pożyczka, zabezpieczone hipoteką, zaciągnięte w związku z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych„.

Banki dodają do ww. własnych (potrzeb mieszkaniowych). Każdy wnioskujący o WK będzie musiał oświadczyć, że „wniosek dotyczy umowy przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Wspólna narracja banków jest taka, że liczy się cel kredytu oraz obecne wykorzystanie nieruchomości. Dlatego uważają one, że oświadczenie będzie prawdziwe jeżeli kredyt był przeznaczony na cel mieszkaniowy (własny) i taki on jest również w momencie wnioskowania o WK.

Dlatego też o wakacje kredytowe można wnioskować jeżeli nieruchomość nie jest wynajmowana. Wątpliwości budzi jednak sytuacja, gdy przedmiotem najmu jest jej część (np. jeden pokój z 2 lub 3). Na chwilę obecną brak stanowiska banków w tym zakresie. Oczywiście jak uzyskam dodatkowe informacje to tekst uzupełnię.

Nie tylko kredyt hipoteczny

Okazuje się, że z wakacji mogą skorzystać nie tylko kredytobiorcy, którzy spłacają „czysty” kredyt hipoteczny. Według pracowników banków każde zobowiązanie (zabezpieczone hipotecznie, w PLN, z umową zawartą do 30.06.2022 włącznie) przeznaczone na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, się łapie. Oczywiście zakup mieszkania od dewelopera w trakcie budowy (jeszcze w nim nie mieszkasz, ale przecież masz taki zamiar?). Analogicznie budowa domu (w domyśle na własne potrzeby mieszkaniowe).
Uwaga (sam byłem zaskoczony!) nawet pożyczka hipoteczna (co do zasady ma cel dowolny), zakup działki a nawet konsolidacja hipoteczna (np. kredyt hipoteczny razem z kredytami gotówkowymi). Wszystkie te zobowiązania mogą korzystać z WK. Oczywiście wnioskujący musi podpisać, cytowane wcześniej, oświadczenie. Należy być świadomym odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

A odpowiedzialność karna? W ustawie nie jest określona, nie ma w niej żadnej sankcji. Jednak być może (prawnikiem nie jestem więc to moje przypuszczenie) będzie miał zastosowanie art. 266 par. 6 kk dotyczący składania fałszywych oświadczeń.

Macie inne pytania? Napiszcie pod postem lub bezpośrednio do mnie.

Postaram się uzyskać wyjaśnienie bezpośrednio w bankach + będę na bieżąco uzupełniał tekst o kolejne przypadki. Z czasem wątpliwości powinno być coraz mniej.

Robert Sierant

ps

Sygnały (pytania) od Czytelników

  1. Czy jeżeli mam oprocentowanie stałe na 5 lat to wakacje kredytowe wydłużą okres jego obowiązywania? Nie, wydłuży się całkowity okres kredytu a nie czas stałego oprocentowania.
  2. Czy skorzystanie z wakacji kredytowych wiąże się z dodatkowymi kosztami?

    Ustawa zakłada, że za wakacje kredytowe bank nie może naliczyć prowizji, ani odsetek. Zatem, jeżeli oprocentowanie kredytu nie uległoby zmianie (tego nie wiemy) to klient, który skorzysta z wakacji kredytowych płaciłby raty zgodnie z dotychczasowym harmonogramem. Zwyczajnie zostaną do niego dopisane raty niezapłacone („wakacyjne”), a wysokość wszystkich rat po skorzystaniu z wakacji nie zmieniłaby się. W rzeczywistości oprocentowanie kredytu za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat zapewne będzie inne niż obecnie, więc i wysokość tych dodatkowych rat będzie inna niż teraz.

  3. Czy mogę skorzystać z WK jeżeli wynajmuję kredytowane mieszkanie?

    Nie, w takim razie warunek wykorzystania (własnych) potrzeb mieszkaniowych, nie jest spełniony. Co innego jeżeli wynajmowana jest jedynie część (np. jeden pokój) – ta sytuacja jest niejednoznaczna i póki co nie udało mi się uzyskać odpowiedzi jak banki to widzą.

  4. Czy klient który skorzysta z wakacji kredytowych, który po roku 2023 (po przeniesieniu „wakacyjnych” rat) będzie chciał spłacić kredyt, musi oddać bankowi – oprócz kapitału pozostałego do spłaty – również odsetki z przeniesionej raty?

    Aby całkowicie spłacić kredyt klient musiałby spłacić aktualny stan zadłużenia – uwzględniający także kapitał z niezapłaconych rat. A zatem odsetki „znikają” na mocy ustawy.

  5. Czy niezapłacone raty są przenoszone w całości, czy tylko w części kapitałowej.

    Tylko kapitał z niezapłaconych rat jest przenoszony na koniec okresu spłaty. Odsetki „znikają” na mocy ustawy, ale w tym końcowym okresie spłaty naliczą się nowe odsetki, według obowiązującego w tym czasie oprocentowania.

  6. O ile wydłuży się okres spłaty kredytu?

    Okres spłaty kredytu wydłuży się o liczbę miesięcy równą liczbie przeniesionych „wakacyjnych” rat.

  7. Czy banki będą traktowały restrykcyjnie klientów którzy skorzystali z wakacji kredytowych?

    Więcej pisałem o tym TUTAJ. Fakt skorzystania przez klienta z wakacji kredytowych znajdzie się w raportach BIK. Nie ma być jednak raportowany jako opóźnienie w spłacie i „nie powinien” (chociaż zdania są podzielone) pogarszać oceny punktowej klienta. Należy jednak pamiętać, że banki mają prawo do samodzielnej oceny ryzyka kredytowego, w tym oceny klienta. W chwili obecnej nie znamy oficjalnego stanowiska banków czy i w jaki sposób wakacje kredytowe wpłyną na ocenę wiarygodności klienta. Można się jednak spodziewać, że banki będą się bacznie przyglądać tym, którzy z WK skorzystali. Co do zasady jest to bowiem rozwiązanie dla „kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej”. Czy bank będzie skłonny udzielić kolejnego finansowania jeżeli tenże jest „w trudnej sytuacji finansowej”?

  8. Czy z wakacji kredytowych mogą skorzystać osoby które pierwotny kredyt na zakup mieszkania refinansowały innym kredytem i dziś spłacają ten refinansowy?

    Zgodnie z ustawą kredyty na cele inne niż mieszkaniowe, np. refinansowe, nie są objęte nowymi regulacjami. 

  9. Nabyłem działkę na kredyt a następnie uzyskałem kredyt na budowę domu na tej działce. Mam zatem dwa kredyty zabezpieczone na tej samej nieruchomości. Czy mogę skorzystać z WK w obu przypadkach?

    Niestety nie. Jedynie jeden kredyt może skorzystać z wakacji kredytowych. To, że są to dwa kredyty zabezpieczone na tej samej działce nie ma znaczenia.

  10. Buduję dom, wypłacam transze i mam karencję w spłacie kapitału. Czy w przypadku skorzystania z WK okres karencji się wydłuży?

    Nie, pozostanie taki sam, wydłuży się całkowity okres kredytu o tyle miesięcy z ilu miesięcznych wakacji skorzystasz.

  11. Mam kilka nieruchomości, ale kredyt tylko na jednej (na tej, w której mieszkam). Czy będę mogła skorzystać z wakacji kredytowych? Jak najbardziej. Liczba posiadanych nieruchomości nie ma znaczenia. Liczy się (wg banków) to, aby mieszkać w nieruchomości, na której jest kredyt.
  12. Mamy z mężem (wspólnie) dwa kredyty hipoteczne na dwa mieszkania. Czy możemy (każde osobno) skorzystać z wakacji na każdym z kredytów? Tak się składa, że mieszkamy razem w tych nieruchomościach (połączone, obok siebie).
    Niestety nie, jesteście bowiem współkredytobiorcami w dwóch kredytach. Z wakacji możecie skorzystać tylko na jednym z nich.

 

4 komentarze

  • Maciej pisze:

    „Czy jeżeli mam oprocentowanie stałe na 5 lat to wakacje kredytowe wydłużą okres jego obowiązywania? Nie, wydłuży się całkowity okres kredytu a nie czas stałego oprocentowania.”
    PKO BP przesuwa daty oprocentowania stałego, więc pewnie zależy od banku.

    „Mamy z mężem (wspólnie) dwa kredyty hipoteczne na dwa mieszkania. Czy możemy (każde osobno) skorzystać z wakacji na każdym z kredytów? Tak się składa, że mieszkamy razem w tych nieruchomościach (połączone, obok siebie).
    Niestety nie, jesteście bowiem współkredytobiorcami w dwóch kredytach. Z wakacji możecie skorzystać tylko na jednym z nich.”

    Ustawa przypisuje wymiar wakacji względem konsumenta, a nie kredytu. Wymiar wynosi 8 miesięcy na jednego konsumenta, a nie jeden kredyt. Moim zdaniem jest to niedomówienie w ustawie, które może być przedmiotem sporów sądowych. Zgodnie z KC konsumentem jest osoba fizyczna, a nie małżeństwo. Co innego jakby ustawa określała, że wymiar 8 miesięcy jest przypisany do umowy kredytowej, ale tam wyraźnie jest napisane, że KONSUMENT ma prawo skorzystać z określonego wymiaru wakacji.
    Więc jeśli nawet mogą skorzystać na jednym kredycie, to czy mogą to zrobić w wymiarze 13miesięcy (zakładając, że w 2022 jest tylko 5 miesięcy możliwych, a w 2023 każde złoży wniosek o 1 miesiąc na kwartał).

    • Informacje w tekście pochodzą ze szkoleń organizowanych przez banki oraz od informacji od ich pracowników. Ustawa jest na tyle nieprecyzyjna, że pole do interpretacji jest bardzo duże. Cały czas czekamy na interpretacje oraz przykłady rozwiązań dla konkretnych przypadków.

  • Sylwia pisze:

    Posiadam z mężem dwa kredyty hipoteczne, jeden na zakup mieszkania w banku PKO Bp a drugi kredyt na budowę domu w banku Santander, czy możemy złożyć o wakacje kredytowe na te kredyty? Ja złoże w jednym banku a mąż w drugim , czy jest taka możliwość?

    • Niestety nie, bo to by oznaczało, że każde wnioskowało o WK 2x a to jest zabronione. Możecie tylko na jeden kredyt. Co innego gdyby kredyty były dwa i w każdym tylko jeden kredytobiorca, wtedy każdy korzystałby z własnych wakacji kredytowych.

Zostaw komentarz